De milieu-impact van de Bitcoin en die van goud en bankieren

Het energieverbruik en de milieu-impact van de Bitcoin worden zeer regelmatig becommentarieerd, maar uiteindelijk worden ze zelden begrepen. De meeste argumenten komen voort uit vergelijkingen van het elektriciteitsgebruik van de Bitcoin met die van bepaalde landen, of een andere appel-sinaasappelvergelijking. Critici kunnen ‘energieverbruik’ niet eens scheiden van ‘elektriciteitsgebruik’.

Meer dan 1 miljard mensen hebben geen toegang tot het elektriciteitsnet, maar hebben nog steeds toegang tot energie via fysieke brandstoffen. Net zoals zij het netwerk niet nodig hebben om te overleven, doen miners dat ook niet. Veel miners gebruiken nu uitlopende methaan in afgelegen olievelden om de Bitcoin te minen. Van de 160.000 TWh aan energie die wereldwijd jaarlijks wordt opgewekt gaat 50.000 TWh verloren aan inefficiëntie en slechts 25.000 TWh wordt gegenereerd door elektriciteitsnetten. De Bitcoin verbruikt ongeveer 120 TWh. Dit is slechts 0,25% van de energie die elk jaar wordt verspild of 0,5% van de wereldwijde netstroom, ook wel minder dan 0,1% van de menselijke energieproductie. Het is dus belangrijk om niet alleen naar het deel te kijken maar juist naar het geheel.

Hoewel het energieverbruik van de Bitcoin triviaal is om te definiëren en te berekenen, is dit niet het geval voor de industrieën waarmee de Bitcoin regelmatig wordt vergeleken. Waar eindigt de milieu-impact van de goudindustrie? Eindigt het met de diepe gashes in de aarde die opengesneden goudmijnen achterlaten die zo massief zijn dat ze vanuit de ruimte te zien zijn? Het definiëren van de omvang van de milieu-impact kan snel en emotioneel uit de hand lopen.

Het volgende punt is framing. Er is een gevaarlijke samenhang geweest tussen energieverbruik en vervuiling. Om terug te komen op het voorbeeld van goud: bedrijven zoals Dell streven er nu naar om 100% gerecycled goud in hun computerchipsets te gebruiken, omdat het volgens onderzoek in opdracht van hen ‘’minstens 99% schoner’’ is dan fysieke mijnbouw. Het is ‘’schoner’’ omdat het recyclen van goud het gebruik van biljoenen liters water en het creëren van bergen afvalrotsen vermijdt. Dat gezegd hebbende, het recyclen van goud verbruikt meer dan elektriciteit dat het delven ervan. Dus, is recycling ‘’smeriger’’ dan mijnbouw alleen omdat er meer CO2 wordt uitgestoten? Dit is lachwekkend. Verder wordt goud niet gewonnen met een elektrische Caterpillar D10 bulldozer. Gold Recycling is grotendeels een netafhankelijk proces: naarmate het energienet schoner wordt en emissie loos wordt, zal goudrecycling (voor het grootste deel) dat ook doen. Dit geldt ook voor de Bitcoin. Je kunt verwachten dat het energieverbruik van de Bitcoin op de lange termijn naar oneindigheid neigt en dat de milieu-impact ervan naar nul zou moeten neigen. Maar hoe zien de werkelijke cijfers eruit?

Goud

In 2020 werd 3500 ton goud gewonnen en 1300 ton goud gerecycled volgens ‘’Gold.org’’. Volgens Dell produceert elke kilogram gedolven goud 20 ton CO2 en verbruikt het 48,6 MWh energie. Maar ze laten de energie weg die nodig is voor verdere verfijning van het goud vanwege gegevensbeperkingen. Een nieuwe studie van DePaul University suggereert dat dit aantal dichter bij 35 ton CO2 voor sierraden zou moeten liggen, wat ongeveer 50% van de wereldwijde goudvraag vertegenwoordigt. Aangenomen wordt dat raffinage een vergelijkbare hoeveelheid energie verbruikt als recycling; daarom wordt in totaal 79,9 MWh gebruikt voor de winning en verfijning van elke gram goud die in sierraden wordt gebruikt. Elke kilogram gerecycled goud produceert 37 ton CO2 en verbruikt 31,3 MWh energie. Dit brengt het totaal van de goudmijnindustrie in 2020 op 265 TWh verbruikte energie en 145 Mt CO2 geproduceerd als we de cijfers van DePaul-studie gebruiken en 1750 ton sieraden vertegenwoordigen.

Bankieren

In 2014 werd er een bedrag van 660 TWh energie gebruikt door de filialen en geldautomaten van het banksysteem, naast katoen, plastic en metaal voor de vervaardiging van bankbiljetten en munten. Zonder al te veel tovenarij kunnen we conservatief uitgaan van een toename van 1%-2% per jaar en daarom kunnen we het bedrag afronden naar 700 TWh verbruikte energie en ongeveer 400 Mt geproduceerde CO2.

Bitcoin

Volgens de CBECI (Cambridge Bitcoin Electricity Consumption Index) verbruikt de Bitcoin 113 TWh energie per jaar. Het aandeel hernieuwbare energiebronnen dat wordt gebruikt is onkenbaar, maar de basiseconomie schrijft voor dat miners de goedkoopste beschikbare stroom zullen blijven achtervolgen. Deze stroom zal steeds duurzamer worden. De Bitcoin zou tegen het einde van het decennium op een meerderheidscombinatie van gestrande, afval- en hernieuwbare energie kunnen draaien. Met behulp van het huidige wereldwijde gemiddelde netcijfer van ongeveer 0,6 ton CO2 per geproduceerde kWh elektriciteit, stoot de Bitcoin mining jaarlijks 70 Mt CO2 uit.

Hoewel de vergelijkingen niet like-for-like zijn, en met alleen Bitcoin’s omvang van energieverbruik en emissies die 100% gedefinieerd zijn, kunnen we zeggen dat de Bitcoin minder dan de helft verbruikt/uitstoot van wat de goudmijnindustrie doet. En minder dan een vijfde van wat bankfilialen en geldautomaten doen.